کاردرمانی سکته مغزی


سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی در مغز به طور ناگهانی مسدود یا ترکیده شود و در نتیجه به بافت مغز آسیب وارد شود.اکثر سکته های مغزی ایسکمیک هستند، به این معنی که در نتیجه انسداد، مانند لخته خون در رگ خونی رخ می دهند. این انسداد از رساندن اکسیژن و مواد مغذی ضروری به مغز جلوگیری می کند یا تا حد زیادی کاهش می دهد.

مسدود شدن رگ خونی در سکته مغزی



درمان‌های سکته مغزی در صورتی بهترین نتیجه را دارد که سکته در عرض ۳ ساعت پس از اولین علائم شناسایی و تشخیص داده شود. اگر بیماران سکته مغزی به موقع به بیمارستان نرسند، ممکن است روند بهبودی آن ها بیشتر و با عواقب باشد.


اگر فکر می کنید ممکن است فردی سکته مغزی کرده باشد،تست زیر را انجام دهید:

الف)صورت:از فرد بخواهید لبخند بزند. آیا یک طرف صورت آویزان می شود؟

ب)بازوها: از فرد بخواهید هر دو دست خود را بالا بیاورد. آیا یک دست به سمت پایین حرکت می کند؟

ج)از فرد بخواهید یک عبارت ساده را تکرار کند.آیا صحبت نامفهوم یا عجیب می کند؟

اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

به زمانی که علائم برای اولین بار ظاهر می شوند توجه کنید. این اطلاعات به اورژانس و پرستاران کمک می کند تا بهترین درمان را برای بیمار اجرا کنند.

به بیمارستان رانندگی نکنید و اجازه ندهید شخص دیگری شما را رانندگی کند. با آمبولانس تماس بگیرید تا پرسنل پزشکی بتوانند درمان  را در راه رسیدن به اورژانس آغاز کنند.


کاردرمانگران در این زمینه ها آموزش دیده اند تا به این افراد برای انجام امور خودکمک کنند و از جمله استقلال عملکردی خود را بالا ببرند و تغیرات زندگی پس از سکته مغزی را تغییر دهند.

در کاردرمانی از مهارت ها و ابزارهای مناسب(تمرینات توانبخشی و تاکتیک های جبرانی) برای مسیر بهبودی به افراد استفاده میکنند.

تاکتیک های جبرانی به انجام یک کار به روش متفاوت از قبل میگویند و تمرینات توانبخشی شامل انجام یک کار به روش قبل از سکته مغزی است.


کاردرمانگران بر روی زمینه هایی تمرکز میکنند که مانع از توانایی های این افراد برای انجام فعالیت های ضروری روزانه شان می شود و این همکاری کمک میکند که اهداف بیمار برای درمان مشخص شود. پس از شناسایی فعالیت هایی که بیمار قصد پرداختن به آن را دارد درمانگر میتواند تمرینات شخصی شده با آن فرد را ارائه دهد که متناسب با سطح و توانایی آن شخص است و همچنین وظایف خاصی برای کمک به استقلال و رسیدن به اهدافشان را دارد.


فعالیت هایی که بیماران باید در طول کاردرمانی سکته مغزی روی آنها تمرکز کنند به سه دسته تقسیم می شوند:     

۳_اوقات فراغت:فعالیت های مورد علاقه و سرگرم کننده که فرد قبل از آسیب دیدن انجام میداده است.(نقاشی، گلف، رقص و سایر مهارت های اجتماعی)

این موارد بخش مهمی از فعالیت و روند درمان است و هرچه به این فعالیت های روزمره بیشتر توجه کرد شانس بهبود بیشتری و نتیجه امیدوارکننده تری دارد.


چند روش از اقداماتی که کاردرمانگر برای تغییر رفتار، حالت عاطفی یا احساسات مراجعه کننده سکته مغزی برای کمک به بازگشت زندگی پس از سکته مغزی میتواند استفاده میکنند:

۱_تغییرات فضا: پس از ترخیص و انتقال بیمار به خانه می تواند با چالش هایی روبرو شود.تغیراتی در خانه مانند بازکننده دستگیره ها و یا جمع کردن فرش و بهم ریختگی های اضافی را از روی زمین بردارند تا خطر افتادن کاهش پیدا کند.

۲_برنامه های تمرین توانبخشی: کاردرمانگر میتواند تمرینات هدفمند مختلفی فراهم کند تا بیماران با خیال راحت در خانه و انجام تمرینات به طور مداوم برای تحریک نوروپلاستیسیته(توانایی مغز در خصوص شکل گیری اتصالات، مسیر های جدید و تغییر نحوه ی سیم کشی مدارها) که بخش مهمی از بهبود سکته مغزی است عمل میکند.

۳_استفاده از برنامه های درمانی تعاملی: برای بهبود تحرک طراحی شده اند و شانس عملکرد بالاتر پس از سکته مغزی توصیه می کنند.

۴_آموزش ویژه: آموزش شامل دست یابی به کمد، چرخاندن دستگیره، روشن و خاموش کردن کلید برق و… که انجام این تمرینات میتواند بهبود عملکرد عضله های آسیب دیده و دیگر جرقه عصبی را در مغز ایجاد کند و به بهبود استقلال عملکردی کمک کند.

۵_ پردازش دیداری: بیمار سکته مغزی در جهت یابی، شناسایی یا دیدن محرک ها در قسمت آسیب دیده دشوار میشود. وقتی فردی درنیمکره راست دچار سکته می شود ممکن است در قسمت چپ دچار مشکل شودو پیشنهاد کاردرمانگر به بیمار کشیدن یک خط روشن در سمت چپ کتاب است و فرد باید تمرین کند چشمان خود را سمت چپ حرکت دهد تا زمانی که علامت را پیدا کند.

۶_درمان حرکتی ناشی از محدودیت: هدف افزایش استفاده از اندام آسیب دیده برای تحریک مغز و فعال کردن نوروپلاستیسیته بعد از سکت مغزی است.این درمان زمانی استفاده می شود که فرد آنقدر به استفاده نکردن از اندام آسیب دیده عادت کند که استفاده از آن را سرکوب کند.

۷_تحریک الکتریکی: هنگامی که مناطقی از مغز که کنترل حرکت را برعهده دارد تحت تاثیر سکته مغزی قرار می گیرند مغز ممکن است نتواند به طور موثر با برخی عضلات ارتباط بگیرد. بدون محرک های مناسب از مغز ماهیچه ها نمیدانند چه زمانی منقبض یا شل شوند و این می تواند منجر به مشکلات حرکتی مانند فلجی، ضعف یا اسپاسم شود. تحریک الکتریکی میتواند به بهود تحرک، کاهش اسپاستیسیته کمک کند. فعال سازی ماهیچه ها میتواند به تحریک ارتباط بین مغز و ماهیچه ها کمک کند و باعث انعطاف پذیری عصبی شود.

 8_آینه درمانی: نوع دیگر مداخله سکته مغزی است به ویژه برای بیماران مبتلا به فلج دست یا اختلالات شدید دست مفید می باشد. با قرار دادن یک آینه کمک میکند تا قسمت آسیب دیده را منعکس کند و طرف آسیب دیده را پنهان کند و کمک میکند بیمار سمت آسیب دیده خود را معمول تجسم کند. این تمرین بخش هایی از مغز را که با حرکت مرتبط است تحریک میکند. و باعث افزایش نوروپلاستیسیته می شود.

۹_تمرین ذهنی: این تمرین یک کاردرمانی عالی برای کمک به ایجاد جرقه عصبی در مغز و تقویت اتصالات عصبی کاربرد دارد.همچنین میتواند ابزار قدرتمندی در طول توانبخشی سکته مغزی باشد.

۱۰_فعالیت های آموزش زندگی روزانه: از آنجایی که فعالیت های روزمره به مهارت فیزیکی و شناختی نیاز دارد پس از سکته مغزی بیمار متوجه می شود در انجام کارهای به ظاهر ساده با مشکل مواجه است، در این صورت در طول کاردرمانی انجام کار های روزمره را تمرین کنند.

۱۱_بازآموزی حسی: بسیاری از بیماران پس از سکته مغزی دچار نقص های حسی می شوند. کاردرمان سعی در آموزش مجدد حسی میکند. این آموزش برای شناخت و پاسخ به احساسات مختلف، بافت هاو دماها ودردهای مختلف انجام می شود.کاردرمانگر برای تشخیص و تحریک از حس لامسه استفاده میکنند.برای شناسایی اشیا و بافت ها یا نکات ایمنی از طریق لمس کردن انجام می شود.

۱۲_آموزش شناختی و سازگار: وقتی که اثرات شناختی سکته مغزی بر توانایی بیمار برای انجام وظایف روزانه تاثیر میگذارد از تمرینات شناختی(تمرینات حرکتی یا فعالیت های جذابتر) و تکنیک های انطباقی استفاده میکنند.(مانند بازی های کارتی، نوشتن مکرر، استفاده از چک لیست).

۱۳_فعالیت های حرکتی ظریف: این فعالیت یکی از رایج ترین تمرینات کاردرمانی سکته مغزی است. مهارت های حرکتی ظریف اغلب تحت تاثیر سکته مغزی قرار میگیرند. کاردرمانگران ممکن است از ترکیب حرکتی ظریف و فعالیت های تقویتی استفاده کنند.(مانند برداشتن و دستکاری اشیا کوچک، استفاده ار توپ درمانی با دست و یا قالب گیری است.). ۱۴_محل کار:کاردرمانگر کمک میکند تا مهارت های مورد نیاز برای بازگشت به شغل خود را دوباره بیاموزند و این نسبت به نوع حجم کاری، محیط و وظایف آن شخص تمرینات منحصر با آن فرد در اختیارش قرار بگیرد.

کاردرمانی سکته مغزی در کلینیک توانبخشی توان افزا


تمرکز کاردرمانگر بر استقلال و عملکرد، هدف گذاری فردی، و مهارت های تخصصی در سازگاری با کار و اصلاح محیط، زمینه ساز کمک به توانبخشی سکته مغزی است. ارزیابی نقش های مهم و نقص های سکته مغزی مانند تغییرات حسی_حرکتی، اسکلتی_عضلانی (بیومکانیکی)، شناخت، ادراک و سازگاری روانی اجتماعی به برنامه ریزی برنامه های مداخله ترمیمی و جبرانی و اندازه گیری پیامدهای بیمار کمک می کند.

درمان کاردرمانگران به کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی و خانواده آنها کمک می کند.

امیدواریم این مقاله به شما در درک مزایای کاردرمانی در سکته مغزی کمک کرده باشد.

کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی سکته مغزی توان افزا در اصفهان

کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی سکته مغزی توان افزا در اصفهان