در این مقاله می‌خواهیم موضوع بیماری فلج مغزی و کودکان مبتلا به فلج مغزی را به صورت کمی تخصصی و جزئی تر توضیح بدهیم. اما قبل از آن لازم است مقاله ((فلج مغزی )) را در همین سایت مطالعه کنید. در این مقاله به نحوه رشد کودکان مبتلا به فلج مغزی و مشکلات آن ها پرداخته میشود و والدین این کودکان را راهنمایی میکند.

فلج مغزی به چند دسته تقسیم می شود

انواع فلج مغزی بر اساس عضلات مبتلا:

کوادری پلژی: در این نوع فلج  مغزی، عضلات کل بدن بخصوص عضلات اندام های فوقانی درگیر می شود. عضلات تنه، دستها و پاها به طور مناسب کار نمی‌کند. حتی عضلات صورت نیز تحت تاثیر قرار می گیرند. این ضایعه ممکن است علاوه بر مشکلات حرکتی، مشکلاتی را در خوردن و صحبت کردند ایجاد کند. کودکان مبتلا به این نوع فلج مغزی در اغلب فعالیت های روزمره زندگی خود مشکل دارند.
دای پلژی: در این ضایعه پا ها بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند. اغلب خانواده ها تا نه یا هفت ماهگی که متوجه می‌شوند فرزندشان نمی تواند بشیند، به مشکل کودک خود پی نمی‌برند.

این کودکان به دلیل سفتی عضلات پاها موقع ایستادن روی پنجه می ایستند، پا هایشان را به سمت داخل می چرخانند و زانوها را به هم فشار می دهند.

با توجه به شدت فلج مغزی برخی از کودکان می توانند مسافت کوتاه را با واکر راه بروند و برخی دیگر ممکن است به طور مستقل بتوانند داخل خانه و یا خارج از خانه راه بروند.

همی پلژی: در این نوع از فلج مغزی یک طرف بدن تحت تاثیر قرار می گیرد و دست ها معمولاً بیشتر از پاها آسیب می بیند. این کودکان تقریباً اکثر مهارت‌ها را تا قبل از سن راه رفتن همگام با کودکان طبیعی یاد می گیرند.
با توجه به شدت این نوع فلج مغزی کودکان در استفاده از دست مبتلا محدودیت پیدا می کنند.

رشد حرکتی درشت

کودکان به صورت کاملا وابسته متولد می‌شوند و بر روی اجزای بدن خود کنترلی ندارند. پس در هر وضعیتی که قرار بگیرند در همان حالت باقی می‌مانند و هیچ انتخابی ندارند.

اگرچه یکسری الگوهای حرکتی سازمان‌یافته در سر، دستها و پاها نشان می‌دهند اما این حرکتها هدفمند نیستند و به طور ارادی کنترل نمی شوند.
در کودکان عادی بعد از تولد تغییراتی رخ می دهد و آنها می توانند سر خود را بالا نگه دارند و پس از آن شروع به دراز کردن دستها، لگد زدن، غلت زدن، چهار دست و پا راه رفتن، نشستن، ایستادن و سرانجام راه رفتن می کنند..
تمام این تغییرات مربوط به رشد حرکات درشت است.
حرکات درشت به حرکات عضلات شانه، بازو، تنه، لگن و پاها گفته می شود..
در کنار رشد حرکتی درشت رشد حرکتی ظریف و رشد حرکتی دهان نیز وجود دارد.

توالی رشد حرکتی درشت

رشد حرکتی درشت چگونه صورت میگیرد؟ به عنوان یک اصل، الگوی کنترل نوزادان روی حرکات خود از سر به سمت پایین بدن است یعنی روند رشد آنها از بالا به سمت پایین است.

در ابتدا روی ماهیچه‌ های سر؛ شانه و سپس دست ها، تنه و سرانجام لگن و پاها کنترل پیدا می کنند. این قضیه برای همه کودکان اعم از کودکان دارای تاخیر رشدی و کودکان مبتلا به فلج مغزی صادق است.

وضعیت کودک روی رشد حرکتی او تاثیر میگذارد

رشد حرکتی اولیه به صورت کلی رخ می دهد و به وضعیتی که کودک در آن قرار می‌گیرد بستگی دارد.

کودکان یکسری از مهارت‌ها را در حالت خوابیده به پشت سری دیگر را در حالت خوابیده روی شکم و دسته سوم را در حالت نشسته، ایستاده و یا زمانی که توسط والدین حمل می شوند نشان میدهند.
در هر یک از وضعیت های قرارگیری کودک اعم از قرارگیری روی پشت، پهلو یا شکم یک سری از عضلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کودکان مبتلا به اختلالات حرکتی هم مثل سایر کودکان با رشد عادی این موضوع صادق است.
وضعیت قرارگیری، کودکان مبتلا به فلج مغزی را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد. این کودکان معمولاً دیرتر از سایر کودکان غلت زدن را یاد میگیرند. بخشی از این کودکان هرگز برای مهار تسلط پیدا نمی‌کنند. در نتیجه والدین یا مراقب کودک وضعیت قرارگیری او را تعیین می نماید.

وضعیت خوابیده به پشت

نوزادان در وضعیت خوابیده به پشت از عضلات قسمت جلوی بدن خود به نام عضلات خم کننده استفاده می کنند. وقتی کودک سر خود را در حالت خوابیده به پشت حرکت می دهد یا نگه می دارد، از عضلات جلوی گردن استفاده میکند.
آنها سر خود را در خط وسط نگه می‌دارند و یا می‌چرخانند. زمانی که کودک قوی تر و هماهنگ تر می شود، یاد می‌گیرد که چانه خود را حرکت دهد، سرش را تکان دهد و یا از روی زمین بلند کند.

ممکن است شما متوجه شده باشید وقتی کودک در صندلی می نشیند سرش را به جلو خم می‌کند و می‌خواهد همه چیز را ببیند و برای رسیدن به این هدف از عضلات خم کننده گردن استفاده می کند.

وضعیت خوابیده به شکم

نوزادان در وضعیت خوابیده به شکم از عضلات پشت خود به نام عضلات راست کننده استفاده می کنند. این عضلات مفاصل را باز و صاف می کند.
نوزاد تازه متولد شده نمی تواند خود را بر روی شکم بلند کند و در خود جمع می شود. به نظر می رسد نوزاد از گیر کردن دست ها و پاها در زیر بدن ناراحت است.

عضلات پشت گردن باعث می شود تا کودک سر را بلند کند آن را به اطراف بچرخاند و آسان تر نفس بکشد.
عضلات پشت، بدن را صاف میکند و به کودک اجازه می دهد تا دست هایش را از بدن بیرون بیاورد. عضلات باسن، لگن را صاف می کند و کودک می تواند پای خود را بالا بیاورد.

رشد حرکتی کودکان مبتلا به فلج مغزی

کودکان مبتلا به فلج مغزی مهارت‌های حرکتی درشت را به ترتیب مثل سایر کودکان کسب می کنند. آنها از اول سر را بالا نگه می‌دارند بعد می نشیند و چهار دست و پا می‌روند و در نهایت راه میروند.
یادگیری ناکامل و ابتدایی مهارت ها و وقفه زمانی زیاد جهت تسلط کامل بر آنها به علت متفاوت بودن رشد حرکتی کودکان مبتلا به فلج مغزی با سایر کودکان است.
کودکان عادی در چهار ماهگی بر بازی و دراز کردن دست در حالت خوابیده به پشت تسلط پیدا می کنند.
ممکن است کودک مبتلا به فلج مغزی، در همین زمان این بازی ها را در حالت خوابیده پشت شروع کند. او جغجغه ایی را در دست می‌گیرد و آن را به صورت هدفمند حرکت میدهد.

ممکن است دستش را به سمت اشیا دراز کند اما نمی تواند مانند کودکان عادی هر دو دست را در تمام جهات دراز کند.
کودکان مبتلا به فلج مغزی با گذشت زمان و با تمرین بیشتر در مهارت دراز کردن دست پیشرفت می‌کنند  و در نهایت بر آن مسلط می‌شوند.  اما دیگر دوست ندارند به حالت خوابیده به پشت بازی کنند.

او می‌خواهد روی پای پدرش بنشیند و دست‌های خود را دراز کند و توپ را که مادرش به سمت قل می دهد؛ بگیرد.

 

موضوع فلج مغزی موضوعی تخصصی تر و وسیع تر ازاین مقاله است.اگر با این مشکل مواجه هستید حتما به پزشک متخصص و کاردرمان مراجعه کنید.
کاردرمانی و انجام توصیه ها و تمرین های پزشک کاردرمان میتواند کمک زیادی به این بیماران کند.
ما در کاردرمانی توان افزا با داشتن امکانات و پزشکان متخصص و مجرب میتوانیم به این بیماران کمک کنیم.
کاردرمانی توان افزا در اصفهان با هدف بهبودی و سلامت شما میکوشد تا قدمی هر چند کوچک برای سلامتی و شادمانی شما عزیزان بردارد.