کایفوز یا قوز عارضه ای است که ممکن است برای هر کدام از ما زنگ خطر خود را به صدا در آورده باشد. بسیار یاز افراد جامعه به دلیل وضعیت های بد نشستن یا دلایل دیگر به این عارضه دچار شده باشند. اما بیاییم کمی دقیق تر درباره ی کایفوز یا قوز، انواع آن، علل به وجود آمدن آن و درمان آن بدانیم.
کایفوز یا قوز چیست؟
کایفوز یا گوژپشتی گونه‌ای نقص است که در آن ستون فقرات به علل مختلفِ مادرزادی یا اکتسابی دچار افزایش قوس غیرطبیعی در ناحیهٔ سینه ای(Thoracic) میشود.اگر قوز مهره‌های سینه‌ای از 50 درجه بیشتر شود، در اصطلاح گفته میشود که فرد به هایپر کایفوز (hyperkyphosis) مبتلا است. واژه‌ی کایفوز هم از نظر پزشکی به شرایطی اطلاق میشود که میزان خمیدگی مهره‌های سینه‌ای به سمت خارج بیشتر از حد طبیعی باشد.
انواع کایفوز کدامند؟
1-کیفوز وضعیتی:این نوع قوز که به شکل وضعیت نامناسب بدن یا قوز به سمت جلو دیده میشود، در نتیجه ضعف عضلات کمر رخ میدهد. در این نوع کیفوز، مهره‌ها معمولاً شکل طبیعی خود را حفظ می‌کنند و معمولاً عارضه وخیم‌تر نمی‌شود.
2-کیفوز عصبی عضلانی: قوزی که در نتیجه اختلالات در رشد ستون فقرات رخ میدهد از جمله اسپینا بیفیدا (مهره شکاف)، فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی.
3-کیفوز شوئرمن: این بیماری در دوران رشد کودک و هنگامی که مهره‌های ستون فقرات در حال رشد هستند رخ میدهد و دلیل آن رشد کندتر سطح جلویی ستون فقرات نسبت به سطح پشتی آن است. کندی رشد سطح جلویی ستون فقرات موجب میشود که مهره‌های شکل گوه‌ای به خود گرفته و در نتیجه ستون فقرات به جلو خم شوند.کیفوز شوئرمن در پسران شایع‌تر است و زمانی که سن رشد تمام شود، متوقف میشود.
4-کایفوز مادرزادی: این نوع قوز کمر معمولاً در نوزادان و کودکان کم سن و سال دیده میشود. این قوز در نتیجه نقص ستون فقرات جنین رخ میدهد. این نوع قوز معمولاً با رشدکودک بدتر شده و منجر به جوش خوردن مهره‌ها میشود. برخلاف سایر انواع قوز پشت، کیفوز مادرزادی نیازمند جراحی است.
5-کایفوز تحلیل برنده: به قوزی که در نتیجه استهلاک مفاصل به مرور زمان و ضعف استخوان‌ها در ستون فقرات که استخوان را مستعد شکستگی‌های فشاری می‌کند رخ میدهد. این شکستگی‌ها غالباً باعث می‌شوند تا مهره شکل گوه‌ای به خود بگیرد و در نتیجه باعث بوجود آمدن انحنای قوز مانند در ستون فقرات می‌شوند. کیفوز تحلیل برنده معمولاً در نتیجه یک اختلال ثانویه مثل پوکی استخوان، تحلیل رفتن دیسک یا التهاب مفاصل ستون فقرات رخ میدهد.
علل ایجاد کایفوز یا قوز:
برای این عارضه علت های مختلفی بیان شده است که چند مورد آن شامل موارد زیر میشود:
- وضعیت نامناسب
- تحلیل رفتن دیسک
- التهاب تحلیل برنده مفاصل
- سرطان‌ها یا درمان سرطان
- تزریق به ستون فقرات
- مشکلات متابولیسم بدن
- عارضه‌های عصبی عضلانی
- بیماری استخوان شکننده یا استئوژنزیس ایمپرفکتا (استخوان سازی ناقص)
- اسپینا بیفیدا (مهره شکاف)
- کیفوز شوئرمن
معاینه ی کایفوز یا قوز چگونه است؟
در این مرحله پزشک یا درمانگر برای شناسایی شدت و میزان انحراف و خمیدگی و همچنین تغییر شکل احتمالی ستون فقرات تست ها و معایناتی را انجام میدهد که به عنوان مثال به یکی از این موارد اشاره میکنیم:
تست خم شدن به جلوی آدام:
درمانگر از کودک می‌خواهد که پاهای خود را جفت کند و بعد از آن در حالی که زانو در حالت ثابت قرار دارد به سمت جلو خم شود و کف دست های خود را به هم برساند و سپس به بررسی موارد بالا میپردازد.
درمان کایفوز یا قوز:
جراحی: در مواردی که قوس کایفوز بیشتر از 75 درجه بود یا درمان های دیگر جوابگو نبودند از جراحی استفاده میشود.
بریس یا ارتز: در موارد پیشرونده بالاخص کایفوز شوئرمن استفاده میشود و ساعت پوشیدن آن به مقدار خمیدگی و پیشرفت بستگی دارد.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی: برای کاهش درد ناشی از قوز استفاده میشود.
کاردرمانی (درمان فیزیکی): انجام یک سری تمرین‌های ورزشی به فرد کمک می‌کند تا کمر درد کم‌تر شده و با قوی شدن ماهیچه‌های شکم و کمر ساختار قامتی بهبود پیدا کند. از طرفی دیگر انجام ورزش‌هایی خاص به کشیدگی ماهیچه‌ی همسترینگ (hamstrings) در قسمت پشتی ران و تقویت نقاطی از بدن که ممکن است تحت تاثیر اختلالات ستون فقرات قرار بگیرند، کمک بسیار زیادی می‌کند.
در قسمت بعد تمریناتی برای این عارضه معرفی میکنیم که برای بهبود آن مناسب هستند.
مرکز تخصصی توانبخشی توان افزای اصفهان پذیرای مراجعین عزیز در حوزه ی های مختلف توانخشی جسمی و ذهنی میباشد. همچنین به دلیل شیوع کرونا این مرکز درمان آنلاین را نیز آغاز کرده که میتوانید با تماس با شماره ی ۰۹۳۷۳۸۳۴۶۰۴ از شرایط آن اطلاع کسب کنید.