توانبخشی در ناهنجاری های جسمی(قسمت اول): آشنایی با زانوی ضربدری و روش های درمان آن

زانوی ضربدری چیست؟

زانوی ضربدری عارضه ای ست که در آن زانو ها به اندازه ی غیر طبیعی به همدیگر نزدیک میشوند و حتی به هم مماس میشوند و پاها از هم فاصله گرفته و در یک خط مستقیم قرار میگیرند. به دلیل اینکه تحمیل وز به زانو و پاها در این عارضه به صورت غیر طبیعی است ممکن است این ناهنجاری باعث آسیب های بیشتری به زانو میشود. لازم به توجه است که این عارضه پس از 2 سالگی به صورت طبیعی ایجاد میشود و سپس در 4 الی 7 سالگی باید اصلاح شود، در غیر اینصورت باید به دنبال درمان های دیگر باشیم.

انواع زانوی ضربدری:

1- زانوی ضربدری فیزیولوژیک: این عارضه همان پای ضربدری ست که در طول دوره یرشدی ایجاد میشود و تا سن 7 سالگی باید اصلاح شود و پس از آن ناهنجاری مورد درمان قرار میگیرد.

2- زانوی ضربدری پاولوژیک: که به علل مختلف همچون بیماری راشیتیسم، جراحی زانو، پارگی رباط جانب داخلی و .. ایجاد شود.

علل و عوامل ایجاد زانوی ضربدری:

این عارضه ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که در زیر تعدادی از آن ها را ذکر میکنیم:

1-چاقی یا وزن زیاد

2-بیماری نرمی استخوان(راشیتیسم)

3- کف پای صاف

4-زمینه ارثی

5-شکستگی در سطوح مفصلی یا پایین و بالا مفصل دچار شکستگی شده باشد.

6-قنداق کردن بچه ها

7-زودراه افتادن بچه ها

8-نشستن قورباغه ای

9-پارگی رباط جانبی داخلی زانو و کوتاهی رباط جانبی خارجی

10-کاهش زاویه سرو گردن استخوان ران با تنه آن

11-رشد بیش از حد کندیل داخلی نسبت به کندیل خارجی

12-کوتاهی عضله دوسررانی (موجب آبداکشن ساق پا میشود)

13-ضعف عضلات همسترینگ داخلی(نیمه غشایی و نیمه وتری)

درمان زانوی ضربدری:

1_جراحی

در ناهنجاری های شدید یا مواردی که با درمان های فیزیکی مشکل رفع نشود، تحت نظر پزشک شخص مورد جراحی قرار میگیرد.

2- بریس یا زانوبند

در صورت تشخیص درمانگر یا پزشک برای رفع این مشکلات بریس های شبانه یا زانوبندهای مربوطه تجویز میشوند تا با محدود کردن دامنه ی حرکتی یا اعمال فشار در جهت مناسب به اصلاح ناهنجاری بپردازند.

3- کاهش وزن یا رفع مشکلات پزشکی:

در صورتی که مشکل اضافه وزن باشد شخص باید تحت نظر متخصصان تغذیه و ورزشی وزن خود را کنترل کنند یا در صورتی که عامل بیماری هایی چون راشیتیسم باشد مورد مداخله ی پزشکی و دارویی قرار میگیرد.

4- تمرینات فیزیکی:

با ارزیابی فیزیکی توسط کاردرمانگر عوامل اولیه و ثانویه ای که باعث ناهنجاری زانو ضربدری شده اند شناسایی میشوند و با تنظیم برنامه ی درمانی برای این مشکل برای رفع آن اقدام میکند.

این برنامه ممکن است شامل موارد زیر باشد.:

• جلوگیری از نشستن غورباقه ای
• رفع صافی کف پا
• تقویت عضلات لگن در صورتی که مشکل ریشه ی لگنی داشته باشد.
• کشش لیگامنت ها و عضلاتی داخلی زانو
• تقویت عضلات همسترینگ داخلی
• تقویت عضلات باند ایلیوتیبیال
• و …

در قسمت بعدی به بعضی از تمرینات فیزیکی که برای درمان این عارضه به کار میرود میپردازیم.

مرکز تخصصی توانبخشی توان افزای اصفهان پذیرای مراجعین عزیز در حوزه ی های مختلف توانخشی جسمی و ذهنی میباشد. همچنین به دلیل شیوع کرونا این مرکز درمان آنلاین را نیز آغاز کرده که میتوانید با تماس با شماره ی ۰۹۳۷۳۸۳۴۶۰۴ از شرایط آن اطلاع کسب کنید.